مصرف قهوه در بارداری|آیا واقعا خطرناک است یا بی ضرر؟
مصرف قهوه در بارداری
نوشیدن قهوه در دوران بارداری سوال اکثر افراد بوده است. تعدادی از مادران خیال می‌کنند باید قهوه را به طور کمل کنار بگذارند، اما یافته های جدید نشان می‌دهد که مصرف متعادل قهوه در دوران بارداری معمولاً بی‌خطر است.
کافئین موجود در قهوه محرک سیستم عصبی مرکزی است و می‌تواند باعث افزایش هوشیاری، بهبود خلق‌و‌خو و کاهش خستگی شود، اما مصرف قهوه در بارداری باید با احتیاط باشد، چون بدن مادر و جنین نسبت به کافئین حساس‌تر می‌شوند. در این مقاله به خوردن قهوه در دوران بارداری و خطرات قهوه در بارداری خواهیم پرداخت.
خطرات قهوه در بارداری
خطرات قهوه در بارداری یکی از موارد مهم در مصرف قهوه است که باید احتیاط شود. در ادامه به مهم‌ترین خطرات قهوه در دوران بارداری می پردازیم:
۱. افزایش احتمال سقط جنین: مطالعات ثابت کرده اند، اگر مقدار مناسب نوشیدن قهوه در روز رعایت نشود احتمال سقط افزایش پیدا می کند. علت آن این است که کافئین به‌راحتی از جفت عبور می کند و بر رشد سلولی جنین تأثیر می‌گذارد.
۲. کاهش وزن هنگام تولد: نوزادانی که مادرانشان خطرات قهوه در بارداری را جدی نگرفته اند و بیش از حد مجاز مصرف کردند، اکثرا وزن کمتری دارند. این قضیه به علت تأثیر کافئین بر جریان خون رحم و اکسیژن‌رسانی به جنین است.
۳. افزایش ضربان قلب جنین: کافئین با افزایش ضربان قلب، باعث بی‌قراری جنین می شود، به‌خصوص اگر مادر در ماه‌های آخر بارداری مصرف قهوه زیادی داشته باشد.
۴. بی‌خوابی و اضطراب در مادر: خوردن قهوه در دوران بارداری احتمال دارد باعث بی‌خوابی، تپش قلب و افزایش اضطراب شود، چون بدن در این بازه زمانی کافئین را با سرعت کمتری تجزیه می‌کند.
خوردن قهوه در دوران بارداری
چه مقدار خوردن قهوه در دوران بارداری مجاز است؟ پزشکان و سازمان‌های معتبر مانند سازمان جهانی بهداشت و کالج آمریکایی زنان و زایمان توصیه می‌کنند، مقدار مجاز کافئین در بارداری از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز فراتر نرود.
این مقدار تقریبا با یک فنجان قهوه دمی (حدود ۲۴۰ میلی‌لیتر)، دو فنجان قهوه فوری ضعیف و دو لیوان چای سیاه برابر است.
پس خوردن یک فنجان قهوه در روز در دوران بارداری، بی‌خطر است. اما مصرف زیاد ممکن است خطراتی برای جنین داشته باشد.
تاثیر کافئین بر بدن مادر و جنین
کافئین یکی از ترکیبات موجود در قهوه است که به‌سرعت از طریق جریان خون جذب می‌شود. در زمان بارداری، تغییرات هورمونی باعث می شود زمان دفع کافئین تا سه برابر زیادتر شود. این به آن معناست اگر گذشته بدن شما در مدت چند ساعت آن را دفع می‌کرد، اکنون احتما دارد بیش از ۱۲ ساعت طول بکشد.
جنین در ابتدا آنزیم لازم برای تجزیه‌ی کافئین را ندارد، این ماده می‌تواند در بدن او جمع شود. بنابراین حتی مصرف متوسط نیز باید با دقت و تحت نظر پزشک انجام شود.
نظر پزشکان درباره مصرف قهوه در بارداری
پزشکان متخصص زنان و زایمان منع کامل مصرف قهوه در بارداری را پیشنهاد نمی‌کنند، بلکه توصیه آن ها این است که مقدار مصرف باید کنترل شود. نوشیدن یک فنجان قهوه در روز بی‌خطر است. اگر به مصرف زیاد قهوه عادت دارید، به مرور مقدار آن را کم کنید تابدن به طور ناگهانی دچار شک و کاهش انرژی نشود.
💡توجه داشته باشید در صورت داشتن فشار خون بالا، اضطراب یا تهوع شدید بارداری، بهتر است قهوه را به‌طور موقت حذف کنید.
تأثیر خوردن قهوه در بارداری بر رشد جنین
مصرف قهوه در بارداری بیش از مقدار مجاز می‌تواند بر روند رشد سلولی جنین اثر بگذارد، چون جریان خون رحم را کمی کمتر می‌کند. همچنین مطالعات ثابت کرده اند، مادرانی که بیشتر از ۳ فنجان در روز قهوه می نوشند، احتمال زایمان زودرس بیشتری دارند. اما مصرف کمتر از ۲ فنجان در روز اثر منفی بر رشد جنین ندارد.
جایگزین‌های سالم قهوه در دوران بارداری
اگر از قهوه نوشیدنی محبوب شماست اما از طرفی نمی خواهید به جنین آسیب برسد، جایگزین‌های سالم زیادی برای خوردن قهوه در بارداری وجود دارند:
1. قهوه بدون کافئین (دکاف): طعمی شبیه به قهوه معمولی دارد اما دارای کمتر از ۵٪ کافئین است.
2. دمنوش بابونه یا زنجبیل: برای کم کردن تهوع ناشی از بارداری و آرامش اعصاب مفید است.
3. چیکوری: نوشیدنی گیاهی با طعم تقریبا مشابه و نزدیک به قهوه که کافئین ندارد.
4. شیر گرم با دارچین یا وانیل: جایگزینی طبیعی و مقوی برای وعده‌ی صبحگاهی است.
بهترین زمان مصرف قهوه در بارداری
برای کمتر کردن اثرات منفی مصرف قهوه در بارداری، می توانید قهوه را صبح یا پیش از ظهر میل کنید. مصرف قهوه بعد از وعده‌ی غذایی باعث کاهش جذب آهن و کلسیم می‌شود. همچنین از نوشیدن قهوه نزدیک به زمان خواب یا هم‌زمان با مکمل‌های آهن و اسید فولیک خودداری کنید، چون جذب مواد مغذی را کاهش می‌دهد.
مصرف قهوه در سه‌ماهه‌های مختلف بارداری
سه‌ماهه اول مصرف حداقل نصف فنجان توصی می شود زیرا بدن در حال سازگاری است و خطر سقط زیاد است.
سه‌ماهه دوم مجاز تا یک فنجان در روز هستید زیرا بدن پایدارتر است و کافئین با سرعت بیشتری متابولیزه می‌شود.
سه‌ماهه سوم پزشکان توصیه می کنندمنع شود زیرا متابولیسم کاهش پیدا می کند و اثر کافئین بر خواب جنین بیشتر از قبل است.
💡 نکات طلایی درباره مصرف قهوه در بارداری
- همیشه از قهوه تازه رست و باکیفیت استفاده کنید.
- به هیچ عنوان قهوه را با شکلات یا نوشابه انرژی‌زا ادغام نکنید.
- از افزودن قند زیاد یا خامه سنگین بپرهیزید.
- اگر تهوع صبحگاهی دارید، قهوه را با کمی شیر رقیق کنید.
- در صورت احساس تپش قلب یا اضطراب، مصرف قهوه را سریعا ترک کنید.
پرسش های متداول
۱. آیا قهوه باعث سقط جنین می‌شود؟ خیر، اگر در حد مجاز مصرف شود، خطر سقط را کاهش می دهد. اما زیاده‌روی در مصرف آن خطرناک است.
۲. آیا قهوه بدون کافئین در بارداری بی‌ضرر است؟ بله، قهوه بدون کافئین انتخاب مناسبی است، اما باید از برندهای معتبر و فاقد مواد شیمیایی استفاده شود.
۳. آیا خوردن قهوه بر هوش یا رفتار کودک تأثیر دارد؟ تحقیقات فعلی شواهد قاطعی نشان نداده‌اند، اما مصرف زیاد کافئین می‌تواند بر خواب و رشد مغز جنین تأثیر داشته باشد.
۴. آیا نوشیدن اسپرسو در بارداری مجاز است؟ یک شات اسپرسو حدود ۷۵ میلی‌گرم کافئین دارد، بنابراین نوشیدن روزانه یک فنجان بی‌خطر است.
جمع بندی:
در آخر، خوردن قهوه در دوران بارداری به‌خودی‌خود خطرناک نیست، اما باید متعادل و آگاهانه باشد. بهترین عملکرد این است که مقدار کافئین مصرفی را کنترل کنید و در صورت داشتن مشکلات خاص مانند فشار خون یا اضطراب، با پزشک مشورت کنید. اگر قهوه نوشیدنی محبوب شما است می توانید نسخه‌های کم‌کافئین یا دمنوش‌های طبیعی را جایگزین کنید تا از خطرات قهوه در بارداری در امان باشید.
